Rys historyczny biblioteki

Biblioteka pełna strachów

Główne fundamenty prawne dla bibliotek w okresie powojennym stworzył dekret z dnia 17 kwietnia 1946 r. o bibliotekach i opiece nad zbiorami bibliotecznymi.

Pierwsze lata po zakończeniu II wojny światowej były sprzyjającym okresem dla prawodawstwa bibliotecznego, zaistniała wówczas możliwość kształtowania regulacji prawnych bardziej korzystnych dla bibliotek niż kiedykolwiek przedtem, a nawet w latach późniejszych. Książka i czasopisma były wówczas bezkonkurencyjne dla początkującego radia, a ponadto traktowano je jako szansę dla odrobienia wieloletnich zaległości w dziedzinie edukacji.

Gminna Biblioteka Publiczna w Kiełczewie została powołana w 1948 r., a rozpoczęła swą działalność z dniem 01.01.1949 r. Także w 1949 r. została powołana i rozpoczęła swą działalność Gminna Biblioteka Publiczna w Racocie. W 1954 r. wprowadzono reformę podziału administracyjnego wsi powołując gromadzkie rady narodowe. Reforma ta spowodowała, że w 1955 r. obie te biblioteki zmieniły nazwy z Gminnej na Gromadzką Bibliotekę Publiczną.

W chwili powstania Gminna Biblioteka Publiczna w Kiełczewie została zlokalizowana w budynku ówczesnego wójtostwa w Kościanie przy ul. Młyńskiej (stylowy dom przy blaszanym pawilonie). Pierwsze książki trafiły do biblioteki od prywatnych darczyńców i dały one początek księgozbiorowi dzisiejszej biblioteki. Czytelników początkowo obsługiwali pracownicy wójtostwa. Następnie do pracy desygnowano Panią Kazimierę Rybakowską – etatowego pracownika jednostki samorządowej, która została pierwszym kierownikiem tejże biblioteki.

Pani Rybakowska podjęła także edukację w jarocińskiej kuźni bibliotekarzy. Pierwszego wpisu w księdze inwentarzowej dokonano 15 stycznia 1949 r. Wobec braku dokumentacji wiadomo jedynie, że biblioteka w późniejszym czasie przeniosła się do samodzielnego lokalu w Kiełczewie – 2 pomieszczeń o powierzchni 33m2 – dzisiejsze pomieszczenie agencji pocztowej. W 1972 r. otrzymała kolejny samodzielny lokal po Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej mieszczący się przy ul. Kościańskiej 25. Było to 5 pomieszczeń o powierzchni 77 m2. W tym miejscu funkcjonowała biblioteka do końca 2001 r. Na początku 2002 r. biblioteka przeniosła się do budynku starej szkoły przy ul. Kościańskiej 2. Wówczas otrzymała pomieszczenia po dwóch klasach o łącznej powierzchni 66 m2. W roku następnym biblioteka wzbogaciła się jeszcze o jedno pomieszczenie zyskując kolejne 23 m2. Przy ul. Kościańskiej 2 biblioteka prowadzi swą działalność do dnia dzisiejszego.

Biblioteka Publiczna w Racocie na początku swojej drogi dysponowała lokalem wynajętym w budynku w którym obecnie znajduje się ośrodek zdrowia – 1 pomieszczenie – 14 m2. Przypuszczalnie w 1962 r. biblioteka została przeniesiona do Pałacu otrzymując pomieszczenia o wielkości 20 m2. Następnie przeniosła się do większej sali w Pałacu, w której wcześniej działał Urząd Stanu Cywilnego. W latach następnych funkcjonowała w Klubie Rolnika, który mieścił się w budynku w którym obecnie znajduje się sala gimnastyczna. Od stycznia 1973 r. po likwidacji Gromadzkich Rad Narodowych zmieniono nazwę z Gromadzkiej na Gminną Bibliotekę Publiczną w Racocie, a instytucją ją utrzymującą został tutejszy Urząd Gminy. W drugiej połowie lat siedemdziesiątych bibliotekę w Racocie czekała kolejna przeprowadzka tym razem do Agronomówki mieszczącej się przy ul. Ogrodowej i otrzymała lokal o większym metrażu od poprzednich – 28 m2. Na początku 1983 r. biblioteka w Racocie otrzymała samodzielny lokal o powierzchni 123 m2 przy ul. Kościańskiej 38 i tam mieści się po dziś dzień.

Od 1955r. w Kokorzynie działał Gromadzka Biblioteka Publiczna. Instytucją utrzymującą bibliotekę było Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej w Kokorzynie. Pierwszego wpisu w księdze inwentarzowej dokonano 31 marca 1955 r. Przypuszczalnie w 1961 r. tą bibliotekę przeniesiono do Kobylnik i tam działała także jako Gromadzka Biblioteka Publiczna. W 1970 r. została ona przeniesiona do Nacławia, a w kwietniu 1972 r. przyłączona do Kiełczewa bez połączenia księgozbioru. Z przekazów ustnych wiadomo, że księgozbiór nie został połączony dlatego iż miał on dać początek kolejnej bibliotece, którą zamierzano otworzyć w Nowym Luboszu. Co więcej księgozbiór ten był ciągle powiększany przez zakupy w Poznaniu czego dowodem są wpisy w księgach inwentarzowych. W 1975 r. księgozbiór biblioteki z Nacławia wraz z dokonanymi w między czasie zakupami przekazano do nowo powstałej filii w jednym z pomieszczeń nowo wybudowanej sali wiejskiej w Nowym Luboszu.

Jej uroczyste otwarcie nastąpiło 27.05.1975 r. W listopadzie 1978 r. przeniesiono ją do budynku mieszczącego się w Starym Luboszu i należącego do Gminnej Spółdzielni "Samopomoc Chłopska". Natomiast w Nowym Luboszu w miejscu gdzie funkcjonowała filia utworzono punkt biblioteczny. W Starym Luboszu filia na 62m2 działał do października 2002 r. Od listopada 2002 r. przeniosła się do budynku w starej szkoły w tejże miejscowości zwiększając swój metraż do 75 m2. Tam funkcjonuje do dnia dzisiejszego.

W czerwcu 1961 r. została powołana Gromadzka Bibliotek Publiczna w Turwi z siedzibą w Rąbiniu. Instytucja utrzymującą bibliotekę było Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej w Turwi. Pierwszego wpisu w księdze inwentarzowej dokonano 16 maja 1961 r. Biblioteka działała na 16 m2 do czerwca 1970 r., a od lipca 1970 r. przeniesiono ją do Turwi do budynku Gramadzkiej Rady Narodowej. Biblioteka zajęła jedno pomieszczenie o powierzchni 22 m2. W 1973 r. gromady zastąpiono większymi gminami i ten fakt przyczynił się prawdopodobnie do tego iż nazwę z Gromadzkiej Biblioteki Publicznej w Turwi zmieniono na Filię Biblioteczną, a bezpośredni nadzór nad nią pełnił Urząd Gminy w Racocie.  Filia w Turwi działa w tym samym miejscu już blisko 40 lat. W 2005 r. biblioteka w Turwi została wyremontowana oraz zwiększyła swoją powierzchnię do 54 m2 – przyznano jej dodatkowe pomieszczenie po poczcie.

Podział terytorialno – administracyjny uległ istnej zmianie w latach 1972 – 1975 i przyczynił się także do zmian w bibliotekach. Był to czas kiedy zniesiono powiaty i województwa, a na ich miejsce wprowadzono nowe jednostki o nazwie województw, kompetencyjnie bardziej jednak odpowiadające dawnym powiatom. W 1975 r. została zniesiona gmina Racot przez połączenie z dotychczasową gminą Kościan w nową gminę Kościan.

Z dniem 1 stycznia 1976 r. została powołana Gminna Biblioteka Publiczna w Kościanie. Siedziba biblioteki był Klub Rolnika w Racocie, a obszarem jej działania była gmina Kościan. Bezpośredni nadzór nad biblioteką sprawował Naczelnik Gminy. W skład Gminnej Biblioteki Publicznej w Kościanie z/s w Racocie weszły biblioteki w Kiełczewie, Nowym Luboszu oraz Turwi i otrzymały miano filii bibliotecznych. Naczelnik Gminy Pan Wojciechowski powołał także z dniem 1 stycznia 1976 r. Kierownika Gminnej Biblioteki Publicznej w Kościanie z/s w Racocie. Została nią Pani Weronika Sobiech. Funkcję pełniła do 30 września 1979 r. 1 Października nowym Kierownikiem Gminnej Biblioteki Publicznej została Pani Barbara Pawicka. Zmiany miały nie tylko charakter personalny, zmieniał się także siedziba Gminnej Biblioteki Publicznej. Została ona przeniesiona z Racotu do Kiełczewa a biblioteka w Racocie została przekształcona w filię biblioteczną. Na początku 1980 r. zmieniła się także nazwa biblioteki z Gminnej Biblioteki Publicznej w Kościanie z/s w Kiełczewie na Bibliotekę Publiczną Gminy Kościan w Kiełczewie.

W sierpniu 1985 r. Rada Sołecka wsi Widziszewo powołała filię Biblioteki Publicznej Gminy Kościan. Została ona zlokalizowana na 18 m2 w nowo wybudowanym Domu Kultury "Ogrodnik" w Widziszewie. Pomysłodawcami utworzenia filii bibliotecznej w Widziszewie była Kierownik Biblioteki Publicznej Gminy Kościan z/s w Kiełczewie – Pani Barbara Pawicka oraz miejscowy działacz społeczny – Pan Zygmunt Ogrodowczyk. Wyposażenie filii bibliotecznej sfinansowała Rada Sołecka wsi Widziszewo. Także z funduszu Rady zakupiono pierwsze ksiązki – 317 woluminów. Inwentarz filii został powiększony także przez książki przekazane z Biblioteki Publicznej Gminy Kościan z/s w Kiełczewie oraz podległym jej filiom. Latem 1994 r. filię przeniesiono do pomieszczenia należącego do Gminnej Spółdzielni "Samopomoc Chłopska". Filię zlokalizowano na 33 m2. W tym lokalu bibliotekę prowadzi swą działalność po dziś dzień.

Biblioteka Publiczna Gminy Kościan z/s w Kiełczewie wraz z podległymi jej filiami posiadały również wiele punktów bibliotecznych. Jednak w latach dziewięćdziesiątych większość z nich uległa likwidacji. Został jedynie punkt biblioteczny w szkole w Starych Oborzyskach podległy bibliotece w Kiełczewie.

Zgodnie z art. 9 Ustawy z dnia 25 października 1991 r. z późniejszymi zmianami o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej jednostki samorządu terytorialnego organizują działalność kulturalną, tworząc samorządowe instytucje kultury, dla których prowadzenie takiej działalności jest podstawowym celem statusowym. Ponadto prowadzenie działalności kulturalnej jest zadaniem własnym jednostek samorządu terytorialnego o charakterze obowiązkowym. W myśl tego artykułu 1 stycznia 2002 r. rady Gminy Kościan utworzyła instytucję kultury. Została nią Biblioteka Publiczna Gminy Kościan z/s w Kiełczewie. W jej skład weszły ponadto Filia Biblioteczna w Racocie, Starym Luboszu, Turwi oraz Widziszewie. W takiej formie funkcjonuje ona po dziś dzień.

Biblioteka Publiczna Gminy Kościan z/s w Kiełczewie wraz z filiami posiada w swojej strukturze ponad 58 tys. woluminów.